Horta znaczy trawa

W języku greckim słowo horta (χόρτα) oznacza po prostu trawę. Nie zamierzam was w tym miejscu namawiać do jedzenia trawy, jako takiej, lecz szeregu roślin zielonych rosnących dziko.


W Grecji istnieje wiele gatunków jadalnej, dziko rosnącej zieleniny. Dzikie trawy rosną na polach i łąkach, prosząc się by je zebrać.  Jak w różnych rodzajach zbieractwa trzeba się na tym znać, gdyż łatwo można pomylić obojętną dla ludzi roślinę z trującą. Dlatego osobiście nie podejmuję się tego, polegając na innych i ograniczając wybór horty do tej dostępnej na miejscowym targowisku.



W wielu krajach ignoruje się wartość dzikich traw, jednak w Grecji je się, gdyż istnieje długoletnia tradycja ich spożywania. Podczas drugiej wojny światowej oraz w okresie głodu po jej zakończeniu, było istotnym składnikiem jadłospisu, często ratując ludzi od śmierci głodowej.
Także dzisiaj, gdy istnieje różnorodność pożywienia, warto sięgać po hortę. Dzikie rośliny zielone są, bowiem bogate w błonnik, składniki mineralne (żelazo, wapń, potas, magnez) i witamin (K, C, E, witaminy z grupy B). Ponadto pomagają kontrolować poziom cholesterolu, ciśnienie krwi, pomagają regulować poziom cukru we krwi i przyczyniają się do kontroli apetytu. Ponadto mają niską wartość kaloryczną, stąd są polecane w diecie osób odchudzających się.


Hortę można zbierać samodzielnie, ale jak już wspominałam trzeba się na tym znać, by nie ulec zatruciu. Można też kupić na targowisku lub w sklepie. Jednak i tutaj trzeba się kierować kilkoma wskazówkami. Najlepiej kupować je w miejscu, gdzie dostaniemy informacje o ich pochodzeniu. Wybierajmy zielone, świeże o nieuszkodzonych liściach, unikając zwiędniętych i pożółkłych.
Kupujmy tylko taką ilość, którą możemy zużyć na raz. Jeżeli kupujemy zapas, to powinien on być zużyty najpóźniej w ciągu paru dni. Wówczas jednak musimy zadać o odpowiednie ich przechowywanie. Po pierwsze nie powinniśmy używać do przechowywania torebek plastykowych. Po drugie, przed przechowywaniem nie powinno się ich myć. Najlepszym miejscem do przechowywania jest dolna część lodówki.


Przed użyciem powinno się je dokładnie umyć, usunąć pożółkłe liście i pędy. Najlepiej zrobić to kilkakrotnie, do czasu, aż woda będzie całkiem czysta. Nie powinno się zieleniny moczyć przez długi czas, ponieważ wiele składników rozpuszcza się w wodzie, a to zmniejsza wartość odżywczą horty.
Podczas gotowania horty powinno się najpierw zagotować wodę i na gotującą wrzucać zieleninę. Nie zostawiamy długo w wodzie, w której się gotowała. Unikamy drobnego krojeni i robienia purée, gdyż wszystko to wpływa na obniżenie ich wartości odżywczych. Gorzkie zioła, jak cykoria, czy psianka, muszą być gotowane w dużej ilości wody, by pozbyć się goryczki. To samo dotyczy gorczycy i szarłatu (Βλήτα). Pozostałe zioła gotujemy w małej ilości wody, by nie straciły cennych właściwości.



Poniżej podaję listę najpopularniejszych dzikich traw (nazwa grecka i odpowiednik polski):

1.    Αγκινάρα άγρια-Karczoch hiszpański
2.    Αγριοκαρδαμούδα-Tasznik pospolity
3.    Αντράκλα-Portulaka pospolita
4.    Βλήτα–Szarłat siny
5.    Σίλυβο το μαριανό- Ostropest plamisty
6.    Ραπανίδα- Rzodkiew świrzepa
7.    Ζοχός-Mlecz zwyczajny
8.    Καλέντουλα- Nagietek lekarski
9.    Καλόγερος- Iglica pospolita
10.    Κάπαρη-Kapary cierniste
11.    Καρότο άγριο-Dzika marchew
12.    Λάπαθο-Szczaw zwyczajny
13.    Μάραθος- Fenkuł włoski
14.    Μολόχα- Ślaz dziki
15.    Μπόραγκο- Ogórecznik lekarski
16.    Μυρώνι - Czechrzyca grzebieniowa
17.    Ξινήθρα-Szczawik
18.    Παπαρούνα-Mak polny
19.    Πετρομάρουλο- Sałata kompasowa
20.    Ραδίκια άγρια- Cykoria podróżnik
21.    Ραδίκια (αντίδι)- Cykoria endywia
22.    Ρόκα -Rukola
23.    Σέσκουλο-Burak liściowy (boćwina)
25.    Σινάπι- Gorczyca biała
26.    Σκόρδο άγριο- Czosnek niedźwiedzi
27.    Στρύφνος- Psianka czarna
28.    Ταράξακον το φαρμακευτικόν- Mniszek lekarski
29.    Τσουκνίδα-Pokrzywa



Okazuje się, że wiele z nich można spotkać i na polskich łąkach. Były one stosowane w dawnych czasach przez babcie i zielarki. Niektóre z nich w formie suszonej można znaleźć w sklepach zielarskich. Dlaczego nie spróbować ich w formie świeżej?