Trachanas (gr. Τραχανάς) to tradycyjny grecki makaron, bardzo pożywny i smaczny. Przygotowywany jest w różnych smakach i odmianach, w zależności od regionu. Zasadniczo są dwie odmiany smakowe: słodka i kwaśna. Do jego przygotowania używa się mąki pszennej oraz mleka owczego lub jogurtu, w zależności od rodzaju trachany. Słodkie trachany przygotowywane są z gotowanego mleka, podczas gdy do kwaśnej używany jest głównie jogurt. Trachanas ma postać ziarenek o nieregularnym kształcie i wielkości około 2-3 mm. Wykonywana jest ręcznie.
Dania robione na bazie trachanas są bardzo szybki i łatwe do wykonania, jednak sam proces otrzymywania Trachanas jest trudny, a przede wszystkim pracochłonny. Niegdyś przygotowanie trachanas było obowiązkiem wszystkich kobiet, które chciały zapewnić byt swojej rodzinie. Dzisiaj, kiedy niemal wszystko można kupić w sklepie, przygotowanie trachanas jest zjawiskiem marginalnym.
Mam to szczęście, że mieszkam w wiosce, która hołduje tradycji i wiele starszych sąsiadek nadal przygotowuje trachanas. Robią to zwłaszcza te, które mają dostęp do świeżego owczego lub koziego mleka oraz pszenicy. Dlatego trachanas przygotowywane jest w sierpniu, kiedy następują zbiory zbóż.
Jak przygotowuje się klasyczną trachanas?
Gotowanie jest proste, jednak mieszanie wymaga sporej siły w rękach. Natomiast proces przecierania i suszenia makaronu wymaga cierpliwości i czasu. Zwłaszcza w przypadku kwaśnej trachany, gdzie przecieranie odbywa się w sposób ciągły w coraz mniejszych kawałkach, aż do uzyskania charakterystycznej, ziarnistej postaci trachany.
Na początek przygotowujemy składniki.
- 5 kg mąki z pszenicy durum
- 2 litry świeżego koziego (lub owczego mleka)
Do miski przesiewamy mąkę, dodajemy mleko i ugniatamy, aż zrobi się ciasto. Wtedy formuje się ręką grudki ciasta, które rozkłada się na obrusie lub prześcieradle, aby dobrze wyschły. Trachanas pozostanie tak nawet tydzień, dopóki nie wyschnie. Wtedy przeciera się ją przez sito, aż do otrzymania małych ziarenek, czyli naszej Trachanas. Tak przetarte zostawia się na obrusach, na kolejne kilka dni. Następnie wyschniętą pakuje się w woreczki i przechowuje w chłodnym i ciemnym miejscu. W zimie będzie jak znalazł. Można ją tez przechowywać w lodówce.
Na zdjęciu moja sąsiadka przygotowująca Trachanas
Jak przygotowuje się słodką trachanas?
Proces przygotowania słodkiej trachanas jest bardzo podobny. Świeże mleko gotujemy, a gdy zacznie wrzeć, dodajemy sól i powoli kaszę mannę i pszenicę. Jednocześnie musimy szybko i energicznie mieszać, dlatego przydaje się pomoc drugiej osoby. Być może dlatego kiedyś kobiety zbierały się w domach, by wspólnie przygotowywać trachanas. Jak tylko trachany zaczną się łączyć, wyłączamy ogrzewanie, przykrywamy garnek i zostawiamy go na noc. Następnego dnia pocieramy zawartość o sito, robiąc z niego coraz mniejsze kawałki. Rozkładamy makaron w słonecznym miejscu, na stołach przykrytych obrusami i przykrywamy tiulem, aby uchronić go przed zanieczyszczeniem i owadami. Pozostawiamy go na słońcu na 3-4 dni, potem zbieramy, pakujemy w płócienne woreczki lub szklane słoiki i przechowujemy z dala od wilgoci i innych zapachów.
Co robimy z trachanas?
Makaron trachanas z mleka i pszenicy jest bardzo popularny na wyspie Rodos. Przygotowuje się tutaj klasyczną trachanas, z której znane są zwłaszcza w wiosce Apollona. Słodka trachanas to specjalność górskiej wioski Messanagros, a jedyną w swoim rodzaju trachanę z pomidorami, przygotowują w wiosce Laerma.
Trachanę bardzo łatwo jest ugotować. To chyba jedno z najprostszych, najszybszych, a jednocześnie pysznych potraw. Najprościej jest zalać trachanas gotowaną, osoloną wodą, zostawić na chwilę, odcedzić i podać z prostym sosem pomidorowym i startym serem. Pyszna jest też zupa pomidorowa z trachanas. Oprócz zup trachanas dodaje się też do ciast, gdzie ma za zadanie związać płyny. Tak jest np. w przepisie na pitę z koperkiem bez ciasta Fyllo lub w tradycyjnej Trachanopicie z okolic Epiru.
Tradycyjnie można podać ugotowane w mleku trachanas, polane odrobiną masła i posypane serem Feta. Można go podać w wersji mięsnej (danie z Massari) z kurczakiem w Laerma lub w Lardos z pomidorami, cebulą i rybami. Ja polecam wam moją ulubioną wersję, czyli trachanas z warzywami.
Kali oreksi!